28 januari 2020

Maatschappelijke zorg kent vele vormen van ondersteuning in wonen en zorg. Dat bleek uit de voorbeelden die de revue passeerden tijdens het door Holland Rijnland georganiseerde Themacafé van 22 januari. Gemeenten in Holland Rijnland bereiden zich voor op nieuwe taken die vanuit de huidige centrumgemeente op hen gaan af komen. Wat de laatste ontwikkelingen zijn op dit vlak en welke initiatieven er lokaal al zijn, werd in wooncomplex De Jozef in Alphen aan den Rijn uit de doeken gedaan.

De locatie De Jozef sloot nauw aan bij het thema van de avond. Het voormalig wooncentrum voor senioren herbergt tegenwoordig naast woningen voor spoedzoekers ook woonplekken voor beschermd wonen en maatschappelijke opvang. Het Themacafé vond plaats in de centrale ontmoetingsruimte van het complex.

Uit de grote opkomst op de avond, bleek dat de doordecentralisatie van de Maatschappelijke Zorg de gemoederen bezighoudt. En dat is niet vreemd, want er staan grote veranderingen op stapel. De gedachte achter de decentralisatie is dat de wijze waarop de zorg is georganiseerd dichter bij huis en kleinschaliger wordt. Zo kunnen kwetsbare inwoners – mensen met een beperking, chronisch psychische of psychosociale problemen – zo lang mogelijk zelfstandig in hun eigen omgeving blijven wonen.

Maar hoe gaat dat in zijn werk? Wat voor zorgbehoeften zijn er en wat doen we in de regio allemaal al? In haar welkomstwoord omschreef Marleen Damen, wethouder Gezondheid, Jeugdzorg en Welzijn in Leiden, dat we als Holland Rijnland een inclusieve regio willen zijn, waar voor iedereen die zorg nodig heeft de juiste woning en de juiste zorg voorhanden is.

Daarna was het podium voor theaterwerkplaats Smit met de voorstelling ‘Ik hoor wat jij niet hoort’, over hoe het is om te leven met stemmen in je hoofd. Het stuk liet zien hoe moeilijk het voor sommigen is om te functioneren in het dagelijks leven, terwijl ze stemmen horen van personen die er niet zijn. Maar het liet ook zien hoe de omgeving vaak vol onbegrip reageert. In de dialoog na afloop, kwamen vele vragen over hoe mensen zich zelf staande konden houden maar ook hoe buitenstaanders zouden kunnen helpen.

‘En hoe gaan gemeenten aan de slag om een dergelijke groep mensen te helpen een zelfstandig leven te leiden’, vervolgde Mieke Hogervorst, programmaleider Maatschappelijke Zorg Holland Rijnland. In vogelvlucht schetste zij in haar presentatie hoe de maatschappelijke zorg vanaf 2015 bij de gemeenten werd belegd en wat de doordecentralisatie van centrumgemeente naar gemeente inhoudt. Daarbij gaf zij ook aan dat in Holland Rijnland is besloten om in 2022 deze doordecentralisatie in één keer uit te voeren. Stapsgewijs zou het nodeloos ingewikkeld maken. ‘Daarbij maken we wel de kanttekening dat we sommige doelgroepen regionaal blijven ondersteunen, omdat ze te klein zijn van omvang of te specialistisch om lokaal op te pakken.’

Na deze presentatie konden de aanwezigen in drie rondes aanschuiven bij één van de zes gesprekstafels. Per tafel konden zij zich laten informeren, maar zeker ook de dialoog aangaan, over één van de initiatieven uit de regio. Dit waren:

• Alphen 24, een samenwerking tussen Prodeba en De Binnenvest voor beschermd wonen en maatschappelijke opvang
• Lumen Holland Rijnland, over wat ervaringsdeskundigen en een Respijthuis kunnen betekenen voor gemeenten en voor cliënten
• Een nieuwe locatie voor opvang of beschermd wonen, wat vraagt dat van betrokken partijen – met bijzondere aandacht voor de buurt
• Samenwerking wijkteams GGZ Rivierduinen en het gemeentelijk sociaal domein
• Gewoon Thuis, een vorm van beschermd wonen thuis in de Rijnstreek
• Time out, een multidisciplinaire samenwerking rond kwetsbare inwoners in de Duin- en Bollenstreek.

Per tafel werden levendige gesprekken gevoerd en veel informatie en gedachten uitgewisseld. Na afloop keek menig deelnemer met tevredenheid terug op de avond. ‘Het was informatief, attractief, verhelderend en inspirerend’, waren enkele reacties op het Themacafé.