Hoe krijgen we meer mensen op de fiets?
01 december 2025
Een vraagteken achter die titel zou niet misstaan. Want in hoeverre is onze regio daadwerkelijk Waterproof? Zijn onze landschappen en verstedelijkte gebieden voldoende weerbaar tegen de uitwassen van klimaatverandering? Beschikken we in de toekomst nog over voldoende zoet water? Maar ook, hoe vinden we balans tussen de ruimtelijke uitdagingen waarvoor we staan, zoals woningbouw, en de waterhuishouding in onze regio? Deze urgente vragen stonden centraal tijdens het congres.
Bustour Alphen en Greenport Boskoop
In de middag stapten congresbezoekers in twee touringcars voor een tour door het Groene Hart. Daarbij kregen zij tekst en uitleg over verschillende projecten in het gebied en de invloed van zowel een tekort als een overschot aan water. Bij Van Lint in Boskoop, leverancier van tuin- en kamerplanten, kreeg het gezelschap een uiteenzetting hoe het bedrijf aan de slag gaat met een waterberging, met bijbehorende waterzuivering.
Bij hoveniersbedrijf Kenneth Vurens werd verteld over een pilotproject. Veel slootkanten in Boskoop hebben een harde beschoeiing waardoor het waterleven weinig kans krijgt. Door de aanleg van tillen (drijvende eilanden met vegetatie) en kraggen (in de bodem van de sloot groeiende vegetatie) aan de slootkanten, verbetert de waterkwaliteit aanzienlijk.
Waterhuishouding op de agenda
Na de bustour kwamen de deelnemers bijeen in Flora Boskoop voor het avondprogramma. Peter Rehwinkel, dagelijks bestuurslid van Regio Holland Rijnland en burgemeester van Alphen aan den Rijn, heette de aanwezigen welkom. Hij benadrukte dat zijn gemeente wat water betreft, met vele facetten te maken heeft. Het is een bron van ontspanning, met recreatieplassen, van zorg gezien de droogte en overlast maar ook een belangrijke vervoersader, zoals te zien in de overslaghaven. ‘Iets wat de Romeinen tweeduizend jaar geleden ook al wisten.’
Vervolgens was het woord aan Peter Heijkoop, bestuursvoorzitter van Holland Rijnland en burgemeester van Leiden, en aan Rogier van der Sande, dijkgraaf Hoogheemraadschap van Rijnland. Van der Sande hekelde de houding van enkele politici tegenover klimaatverandering en de bijbehorende waterhuishouding. ‘Sommigen ontkennen het probleem, anderen bagatelliseren het en er zijn er die verwachten dat innovatie het wel zal oplossen. Maar na vanavond kunt u niet meer zeggen dat u het niet wist.’
Ook Heijkoop benadrukte dat we als regio aan de slag moeten. ‘We hebben hier veel en mooi water, maar we kennen ook de problemen. Bij alles wat we gezamenlijk ondernemen, vormt water de rode draad. Dat moeten we serieus nemen en hiervoor geld en capaciteit beschikbaar stellen.’
Eerder in gesprek met de bouw
Arno Visser, Voorzitter Bouwend Nederland, ging in op de grote opgave van de regio om voldoende woningen te realiseren en hoe dat op gespannen voet staat met de waterhuishouding. ‘De vraag is hoeveel risico wil je toevoegen bij het ontwikkelen van nieuwe woonlocaties. Klimaatbestendig bouwen staat gelijk aan bestaanszekerheid. Het probleem is dat we teveel stukjes willen passen in een ruimtelijke puzzel. Vanuit allerlei hoeken wordt ruimte geclaimd. Maar we moeten gaan accepteren dat niet iedereen zijn zin krijgt. We moeten ophouden met plannen op plekken met veel risico’s. Dit vraagt om een aanpak waarbij bedrijfsleven en politiek vroegtijdig met elkaar het gesprek aan gaan.’
Klimaatbehendig
Annemieke Nijhof is directeur van Deltares, een onderzoeksinstituut op het gebied van water en bodem. Zij sprak de aanwezigen aan op hun rol. ‘Mits u nu uit de zaal wegloopt, kunt u niet meer zeggen dat u van niets wist. Met de vanavond opgedane kennis komt ook de verantwoordelijkheid. Het eerste IPCC-rapport stelde dat de zeespiegel tot het jaar 2100 gaat stijgen tussen de 70 en 110 centimeter. Het meest recente rapport spreekt over een stijging van twee á drie meter. Klimaatverandering is een feit, en de veranderingen gebeuren steeds sneller. Tegelijkertijd handelen we steeds langzamer. Hoe voortvarend de Afsluitdijk in de jaren dertig werd gebouwd, dat zou in deze tijd niet meer mogelijk zijn.’ Volgens Nijhof presenteren we ons in Nederland alsof we in control zijn, maar communiceren we te weinig de onzekerheden. ‘We gaan een onzekere en ongekende toekomst tegemoet. We moeten daarop flexibel kunnen meebewegen. Ik pleit daarom dat we in plaats van klimaatbestendig vooral klimaatbehendig moeten worden.’
