‘Grote daken vangen veel zon’

Donderdagmiddag 15 februari ontmoetten aanbieders van zonnepanelen en eigenaren van bedrijven met grote daken elkaar in het stadhuis van Alphen aan den Rijn. Tijdens de bijeenkomst, georganiseerd door Holland Rijnland, kregen deelnemers uitleg over regels, beleid, subsidies en fiscale voordelen voor de realisatie van zonnedaken. In een volgepakte raadszaal werd volop gediscussieerd over mogelijkheden, ontwikkelingen en hindernissen.

Liesbeth Spies, burgemeester van Alphen aan den Rijn en bestuurslid van Holland Rijnland, verwelkomde de aanwezigen. In haar inleiding benadrukte zij het belang om mogelijkheden voor duurzame energieopwekking te benutten.

Daarna was de beurt aan Tomas Olejniczak, energieadviseur bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. In vogelvlucht zette hij uiteen wat de subsidiemogelijkheden zijn voor de aanleg van zonnepanelen op bedrijfsdaken. Volgens Olejniczak wordt er veel ingeschreven op lage bedragen, maar nog relatief weinig gebruik gemaakt van de stimuleringssubsidies voor grotere oppervlakten. Hij hoopt dan ook dat voor de komende inschrijvingsronde, van 13 maart tot en met 5 april, er meer grote projecten meedingen Er is immers € 6 miljard aan subsidie beschikbaar.

Vervolgens schoof Olejniczak aan bij een paneldiscussie met Dennis de Jong van Holland Solar, Mark Lemkes van Greenparc Energy en Yvonne Peters, wethouder Kaag en Braassem. Al snel ging het gesprek over obstakels die ondernemers in de praktijk ondervinden bij de aanleg van zonnedaken. In eerste instantie is de opwekking van energie vooral bedoeld voor het eigen gebruik. Maar als er meer energie wordt geproduceerd, wat moet daar dan mee worden gedaan. Opslaan in batterijen is nog relatief duur en terug leveren aan het netwerk kost een bedrijf geld. ‘Want’, zo rekende Lemkes voor, ‘voor 1 kWh krijgen wij drie cent, terwijl de productie daarvan ons twaalf cent kost.’

Olejniczak geloofde ook dat er veel welwillendheid is onder ondernemers. ‘Het kost tijd, energie en investeringen om duurzame opwekking te realiseren. Maar degenen die de stap nemen hebben er over het algemeen plezier in. Het is goed voor de business en levert ook nog een aardig rendement op.’

‘Als je er aan begint, zoek vooral naar een partner die kennis heeft op alle vlakken van duurzame energie, zoals zon, opslag én warmte’, vulde Lemkes aan.’

Peters benadrukte dat de overheid zelf het voorbeeld moet stellen. ‘Kijk naar de regio Holland Rijnland’, schetste zij, ‘daar zijn nog maar vijf van de veertien gemeenten hiermee bezig. Als je zelf vergroent, werkt dat aanstekelijk voor andere gemeenten en bedrijven in de regio.’

Vanuit het publiek kwamen vragen over de rol van netbeheerders. Zo rekende een netbeheerder voor de aanleg van een kabel naar het netwerk maar liefst € 18.000,-. ‘Je kunt nergens anders terecht, omdat zij het monopolie hebben’, beklaagde één van de aanwezigen.

Praktijkvoorbeelden

Na de paneldiscussie volgde een aantal presentaties over zonneprojecten. De eerste was van Diederick Antvelink van Nedcargo. Hij belichtte hoe het nieuwe distributiecentrum Steekterpoort, naast de Alpherium Container Terminal, wordt aangelegd met 16.000 zonnepanelen, goed voor zo’n 4.000 MWh aan zonne-energie. Onder andere hierdoor is het distributiecentrum CO2 neutraal en draagt het bij aan de regionale doelstelling voor duurzaamheid. Het project sluit aan bij Nedcargo’s Groene Corridor, waarbij wordt ingezet op elektrisch vervoer over land en water, duurzame bebouwing en eigen energieopwekking.

Daarna was het woord aan Mark Lemkes, managing director van Greenparc Energy, de groene energieleverancier voor Royal Lemkes maar ook voor klanten als Ikea. Het distributiecentrum van Royal Lemkes in Bleiswijk is bekleed met zonnepanelen. Door energiebesparende maatregelen en gebruik van elektrische warmtepompen is Royal Lemkes grotendeels zelfvoorzienend. Daarnaast levert het stroom aan de eigen medewerkers. Daarnaast kijkt Greenparc Energy naar mogelijkheden voor samenwerking met naastgelegen bedrijven om energie uit te wisselen.

Dennis de Jong, van brancheorganisatie Holland Solar, gaf een presentatie onder de titel: ‘grote daken vangen veel zon’. Volgens hem heeft Nederland een potentie van 475 km2 aan zon op daken. Grotendeels gaat het om bestaande gebouwen. Er is geen omgevingsvergunning nodig voor de aanleg. De regeling SDE+ geeft 15 jaar financiële zekerheid en daarna leveren – gezien de verwachte levensduur – zonnepanelen nog eens vijftien jaar inkomsten op tegen lage onderhoudskosten. Vanuit de aanwezigen in de raadszaal kwamen verschillende aanvullende suggesties. ‘Kunnen particuliere corporaties niet op bedrijfsdaken zonnepanelen leggen?’ of ‘Door zonnepanelen wordt de levensduur van de dakbedekking vergroot en zijn er ook minder koelingskosten voor een bedrijf.’ Ook belasting op energie werd geopperd in plaats van subsidie voor duurzame energie.

Roland van Houdt, van installateur Zonnegilde, vertelde over de ervaringen van zijn organisatie in de praktijk, zoals bij het grote distributiecentrum van Zeeman in Alphen aan den Rijn. Projecten kennen volgens Van Houdt drie aspecten: Technisch, financieel en fiscaal. Mits deze drie goed worden opgepakt, kan al vanaf dag één een positief rendement worden behaald.

Financieren en ontzorgen

Over de financiering van zonnedaken vertelde Piet Dijkzeul van de regionale Rabobank. De aanleg van zonnepanelen heeft de wind in de rug. Vorig jaar werden in Nederland drie miljoen zonnepanelen geplaatst, goed voor een jaarproductie van 800 miljoen kWh. Daarmee was een investering gemoeid van maar liefst € 800.000.000,-. Dijkzeul zette uiteen wat de financiële consequenties zijn van de aanleg van zonnedaken. Zo is het risico van de investering gering, maar de terugverdientijd is lang. Ook kunnen andere investeringsplannen wellicht in de knel komen. Investering is vooral interessant als veel van de opgewekte energie zelf wordt verbruikt. Ook keek Van Duin naar de mogelijkheden van financiering op daken van derden. Daarbij is het van belang dat alles vooraf goed is geregeld. Want wat gebeurt er bijvoorbeeld met een zonnedak als een bedrijf stopt of failliet gaat?

De laatste spreker was René Salemink, procesbegeleider bij Rooftop Energy. Hij ga een pitch voor het totaal ontzorgen bij de aanleg van zonnepanelen op bedrijfsdaken, waarbij de investering, realisatie, de risico’s en beheer en onderhoud uit handen worden gegeven. Dat deze aanpak werkt, bewees Salemink met het project bij Plantion in Ede, een marktplaats voor bloemisten, hoveniers en detaillisten. Het is een van de grootste zonnedaken van Nederland met een opwekking van rond de één miljoen kWh aan zonne-energie. ‘Kortom’, redeneerde Salemink, ‘wel de lusten, maar niet de lasten.’

Na afloop was er naast de raadszaal een markontmoeting waar de eigenaren van zonnedaken en leveranciers van zonne-energieoplossingen elkaar spraken. Het was al met al een lange middag met veel informatie. Maar velen vonden het de moeite waard om te herhalen.