Zoektocht naar opvangplekken
Hoe kunnen we de opvang van vluchtelingen, asielzoekers en statushouders in de regio het hoofd bieden? De veiligheidsregio Hollands Midden buigt zich over dit vraagstuk. Volgens Hans Zuidijk, directeur van de veiligheidsregio, helpt de samenwerking met Holland Rijnland in het zoeken naar oplossingen.
De veiligheidsregio’s in Nederland zijn op 24 februari van dit jaar van de ene in de andere crisis beland, vindt Zuidijk. ‘Juist toen we zo’n beetje de laatste oprispingen van de Corona-pandemie achter de rug hadden, brak de oorlog in Oekraïne uit. In de eerste week van maart kregen we al het verzoek om de organisatie en coördinatie van de opvang van Oekraïnse ontheemden voor onze rekening te nemen. Het was een nieuw crisistype waarmee we werden geconfronteerd. In eerste instantie kregen we als Hollands Midden, met onze achttien gemeenten, de vraag of we duizend bedden konden regelen. Dat werd enige tijd later verhoogd met nog eens duizend en in de zomer met nogmaals duizend. Inmiddels hebben we zo’n 2800 plaatsen geregeld en komende weken zullen we de drieduizend passeren. Dat is een goede prestatie, te danken aan de tomeloze inzet van velen.’
Gelijktijdig aan de opvang Oekraïnse ontheemden diende zich een andere crisis aan. ‘De problemen in de asielketen staan denk wel op ieders netvlies’, vervolgt Zuidijk. ‘Ter Apel stroomde over en er werd een beroep gedaan op de veiligheidsregio’s voor crisisnoodopvang. Via een verdeelsleutel kwam dat neer op 450 plaatsen in onze regio. Let wel, dit aantal was bovenop de reguliere opvang van asielzoekers hier én bovenop de opvang van Oekraïners. Dat was een forse extra opgave, des te meer omdat de makkelijk beschikbare plekken al vergeven waren. Maar dankzij allerlei creatieve oplossingen onder meer in Nieuwkoop, Oegstgeest, Voorschoten en Waddinxveen lukte dat.’
Een deel van de problematiek wordt veroorzaakt doordat de doorstroom van statushouders naar reguliere woningen stokt. ‘Dat was voor ons reden om aan te kloppen bij Holland Rijnland. Onze medewerkers werden gekoppeld aan beleidsadviseurs van Holland Rijnland. Juist omdat Holland Rijnland expertise heeft op het gebied van wonen en toewijzing van woningen. Dit hoort tot het reguliere takenpakket. Samen pakken we nu de problemen aan.’
Holland Rijnland heeft bestuurlijk geen rol in de opvang van ontheemden en asielzoekers. Maar Zuidijk is desalniettemin complimenteus over de wijze waarop zijn veiligheidsregio en Holland Rijnland elkaar vinden. ‘Bij ons is veel improvisatie- en regelkracht bij acute crises, terwijl Holland Rijnland juist beschikt over strategische denkkracht en de weg naar de bestuurlijke tafels kent. En ook dat is belangrijk om uit deze crises te komen. Eerlijk gezegd smaakt deze samenwerking naar meer, ook bij andere toekomstige ontwikkelingen waarbij aspecten rondom economie – het domein van Holland Rijnland – en veiligheid – ons terrein – samenkomen. Dat hebben we tot voor kort te weinig gedaan.’
Zuidijk is onzeker over wat de nabije toekomst te bieden heeft rondom opvanglocaties. ‘Zeker de oorlog in Oekraïne is een ongewisse factor. Maar de rek is er wel zo’n beetje uit, ook bij onze mensen. Die zijn van de coronacrisis schoksgewijs overgegaan naar de crises rondom de opvang van Oekraïnse ontheemden en asielzoekers. Daarnaast is de rek er ook uit als het gaat om beschikbare locaties. Zelfs als we kantoorgebouwen of units vinden, dan moeten die eerst geschikt worden gemaakt voor bewoning. Terwijl er bijna geen aannemer te vinden is voor deze klussen.’
Tot slot betoogt Zuidijk: ‘Willen we af van de crisisnoodopvang, dan hebben we structureel nog zo’n 500 tot 800 bedden extra nodig, bovenop de 1500 bedden die we nu al hebben. Worden die gerealiseerd, dan heeft het Centraal Orgaan Asielopvang in onze regio de capaciteit op orde en hoeven we niet iedere keer op zoek naar nieuwe plekken.’